Kapadokya bölgesi, İç Anadolu’nun merkezinde yer alan beş ili birden kapsar. Bölgeye has doğal oluşumların yoğun görüldüğü “kayalık Kapadokya” da denilen kısım; Ürgüp, Avanos, Uçhisar, Göreme, Ortahisar, Çavuşin, Mustafapaşa, Kaymaklı, Derinkuyu gibi Nevşehir’e bağlı beldeler ve Ihlara bölgesidir. Kapadokya’nın kapsadığı illerde görülen geleneksel konut mimarisi, kendi içinde benzerlikler barındırır. Bu benzerliklere rağmen, Nevşehir’in yerel jeolojik yapısı, bu bölgede, diğer illerden ayrı tutulabilecek bir geleneksel mimarinin gelişmesine imkân tanımıştır.

Kapadokya konutları ya da Nevşehir konutları olarak tanımlanabilecek konut türleri; kaya oyma konutlar, kaya oyma-yığma konutlar ve yığma konutlar olmak üzere üç ana grup altında incelenmektedir. Tüflerin kolay işlenebilir olması, kayaya oyularak oluşturulan mekânların gelişmesini sağlamış; geçmişten beri, vadi yamaçları veya peribacalarının oyulması ile evler inşa edilmiştir. Bu oyuklar, bölgenin ilk yaşam alanlarını oluşturur. Karma bir teknik olan kaya oyma-yığma yapım tekniğinde, kaya oyularak oluşturulmuş mekânların önlerine, yığma sistemle birimler eklenmiştir. Yığma konutlar ise üç kata kadar ulaşabilen, konut sahibinin sosyal statüsünü ve ekonomik durumunu göstermeyi amaçlayan, taş oyma süslemelerle bezenmiş yapılardır.

Geçmişten gelen bu yaşam alanları, kimi yerlerde terk edilmiş, yıkılmış ya da yıkılmaya yüz tutmuş olsa da, Kapadokya yaşamının bir parçası olmaya devam ediyor. Yaşam, modern konutlarda sürdüğü gibi kaya oyuklarında ve taş evlerde de sürüyor. Günlük yaşamın dışında, Kapadokya turizminin de büyük bir parçası olan bu konutlar, Kapadokya ziyaretçileri tarafından büyük ilgi görüyor. Kapadokya’yı ziyaret edenlerin sayısı arttıkça eski konutlardan çevrilme butik otel, restoran, kafe gibi mekânların sayısı da artıyor. Böylece, Kapadokya’nın kendine has dokusu ile ahenk içindeki yaşam alanları yok olmaktan kurtuluyor.